Lage rugpijn

Rugklachten bestaan veelal uit pijn (scherp, stekend en/ of zeurend) in de rug, stijfheid, bewegingsbeperking(en) en soms ook met uitstraling (pijn of tintelingen) in de benen. Pijn in de rug kan verergeren bij plotselinge bewegingen of bij activiteiten waarbij de rug zwaarder wordt belast (als bijv. tillen of bukken) en zijn soms dermate hevig dat het functioneren fors beperkt wordt.

De lage rug (lumbale wervelkolom) bestaat uit een ingenieus geheel van wervels, gewrichten, tussenwervelschijven, banden, zenuwen en spieren, die allen gezamenlijk zorgen voor stabiliteit en functie. Vanwege de complexiteit van dit geheel bestaat er hiermee ook een ogenschijnlijk risico op een blessure. In de wetenschap bestaat nog veel onduidelijkheid over de exacte oorzakelijkheden en ontstaanswijze, waarbij slechts in enkele gevallen van lage rugpijn gesproken wordt over specifieke pathologie.

Specifieke lage rugpijn

Men spreekt over specifieke lage rugpijn als er sprake is van een duidelijke aanwezige afwijking ofwel pathologie. Hierbij kan met denken aan afwijkingen van de wervelkolom (bijvoorbeeld Bechterew of spondylolisthesis), fracturen of aandoeningen met neurologische problemen tot gevolg (bijvoorbeeld hernia of kanaalstenose). Echter moet hierbij ook gezegd worden dat er ook herhaaldelijk is aangetoond dat ook deze aandoeningen aanwezig kunnen zijn bij mensen zonder pijn in de rug, hetgeen het stellen van een goede diagnose behoorlijk bemoeilijkt. Voor specifieke rugpijn zijn tal van behandelmogelijkheden bekend, van (gedoseerde) rust, specifieke oefenprogramma’s tot aan chirurgische interventies. Helaas is de kans op succes moeilijk te voorspellen en is er niet één behandeling die succes garandeert.

Een adequate diagnose bij rugpijn is derhalve essentieel en de keuze voor behandeling is hierna erg afhankelijk van de individuele problematiek. Soms herstelt men simpelweg door het houden van rust, soms door middel van gecontroleerd (onder leiding van de fysiotherapeut) opbouwen van belasting en soms is chirurgische interventie noodzakelijk.

Aspecifieke lage rugpijn

Het grootste deel (>90%) van rugpijn wordt ‘aspecifiek’ genoemd, hetgeen eigenlijk zoveel betekent als “er is geen duidelijke oorzaak aanwijsbaar”. Hierbij is er sprake van pijn in rug en/of stijfheid in de rug, soms met uitstraling in de bilregio of het bovenbeen. Het lijkt erop dat deze rugklachten voortkomen vanuit overbelasting van de rug, hetgeen kan voortkomen vanuit minder goede (werk)houding, minder goede (sportspecifieke) stabiliteit, vermoeidheid maar wordt ook vaak in relatie gebracht met verhoogde stress en minder gezonde leefgewoonten. In de sport wordt regelmatig overbelasting geconstateerd als gevolg van het foutief uitvoeren van oefeningen (krachttraining), of een onjuiste keuze van oefenvormen (bijvoorbeeld waarbij te eenzijdig getraind wordt waardoor dysbalans ontstaat).

Aspecifieke lage rugklachten herstellen veelal vanzelf binnen enkele dagen tot weken, waarbij het vooral zaak is om (gedoseerd) te blijven bewegen, het is onomstotelijk dat ophouden met bewegen pijn in de rug alleen maar verergerd.
Hierbij zal de fysio-/manueeltherapeut de behandeling in eerste instantie richten op het geven van beweegadviezen (bijv. specifieke rugoefeningen), het optimaliseren van de bewegelijkheid van de wervelkolom en het verminderen van pijnklachten om hiermee bewegen en functioneren beter mogelijk te maken.

Als functie en bewegelijkheid zich (grotendeels) hersteld hebben is er vaak reden om de belastbaarheid (‘getraindheid’) van de rug te verbeteren. In de sportgerelateerde situatie betekent dit veelal dat specifieke oefeningen gerelateerd aan de sportspecifieke bewegingen uitkomst bieden.
De fysiotherapeut kan in sommige gevallen van pijn in de rug een zinvolle bijdrage leveren aan het herstel of het voorkomen van herhaling.